Windows 10'da Kullanılan Ortam Değişkenleri (Environment Variables) Nedir?

Ortam Değişkeni (Environment Variable) işletim sisteminde tanımlanan ve işletim sistemi altında çalışan uygulamaların erişenbildiği ve kullanabildiği değişkenlerdir. Bu sayede bir uygulama farklı çalışma ortamlarında (Run-Time Environment) sorunsuzca çalışabilir. Biraz karışık ve anlaşılmayan bir açıklama oldu bu yüzden bir örnekle açıklayayım:

Çoğu program çalışırken geçici bir disk alanına ihtiyaç duyar. Bu iş için ise Windows'da C:\Kullanıcılar\Kullanıcı adı\AppData\Local\Temp klasöründeki alt klasörleri kullanırlar. Peki bir programa bu konumu nasıl anlatacaksınız? Öyle benim bilgisayarımda bu konum C:\Kullanıcılar\Nonpasaran\AppData\Local\Temp iken Ahmet'in bilgisayarında C:\Kullanıcılar\Ahmet\AppData\Local\Temp olur. İşte burada ortam değişkeni devreye girer. Programı kodlarken kullanacağı geçici disk alanının adresini %TEMP%\... olarak belirtirsiniz ve sorun çözülür. Böylece sistem sürücüsü değişse bile (Örneğin C'de değil de Z'de kurulu olsun Windows) kullanıcı adı değişse de bütün programlar hiçbir sorun yaşamadan ihtiyaç duydukları lokasyonları sorunsuzca ve hatasız olarak bulurlar.

Ben altta sık kullanılan ortam değişkenlerinin bir listesini veriyorum. Ancak bu sistem değişkenleri gerçekte daha fazladırlar. Ayrıca isterseniz kendiniz de bir ortam değişkeni oluşturabilirsiniz (Örnek) veya mevcut ortam değişkenini modifiye edebilirsiniz. (Örnek) Varsayılan ortam değişkenlerinin tam listesini ise bir komut istemcisi açıp Set  (Veya Windows PowerShell'de Get-ChildItem Env:) komutunu girerek görebilirsiniz.

Ortam Değişkeni	Açtığı Konum
%ALLUSERSPROFILE%	C:\ProgramData
%APPDATA%	C:\Kullanıcılar\Kullanıcı adı\AppData\Roaming
%CommonProgramFiles%	C:\Program Files\Common Files
%CommonProgramFiles(x86)%	C:\Program Files (x86)\Common Files
%CommonProgramW6432%	C:\Program Files\Common Files
%COMSPEC%	C:\Windows\System32\cmd.exe
%HOMEDRIVE% veya %SystemDrive%	Sistem sürücüsü (Genelde C:\)
%HOMEPATH%  veya %USERPROFILE%	C:\Kullanıcılar\Kullanıcı adı
%LOCALAPPDATA%	C:\Kullanıcılar\Kullanıcı adı\AppData\Local
%ProgramData%	C:\ProgramData
%ProgramFiles%	C:\Program Files
%ProgramFiles(x86)%	C:\Program Files (x86)
%PUBLIC%	C:\Kullanıcılar\Ortak
%SystemRoot% veya %WINDIR%	C:\Windows
%TEMP% veya %TMP%	C:\Kullanıcılar\Kullanıcı adı\AppData\Local\Temp